U Beogradu je najbolji provod na svetu, kažu stranci koji nisu posetili Novi Sad. Beograđani uglavnom zavide zapadu na kojem nisu bili. Jedino Novosađani zaista misle da nema boljeg mesta od njihovog grada. „ Egzit“ je postao svetski brend, kao i čitav Beograd koji malo-malo osvane u nekom stranom časopisu – kao glavna destinacija za lud i nezaboravan provod.
Strance fascinira noćni, ali i dnevni provod. Kažu kako samo ovde izgube osećaj radnog i neradnog dana. Evo kako nas doživljava reporter „ Njurork tajmsa“, Set Šervud :
„ – Noć pada u prestonici bivše velike Jugoslavije i muzika popunjava vazduh. Svuda... Kao nigde....“
„ – Najbolje mesto za provod je ovde, u Južnoj Americi i Japanu“, kaže na stranicama njujorkškog dnevnika čuveni tehno producent Džon Selvej.“
Milena Zajović pravi reportažu o beogradskim vrelim noćima za hrvatki „ Večernji list“. Piše : „ Beograd se poslednjih godina nametnuo kao najpoželjnija vikend-destinacija mladih iz cele Hrvatske.“ O „Gradu greha“, kako ga naziva, tvrdi da je „ sve ono što Zagreb nije“
„ To je grad koji nikad ne spava. Beograd je tulum bez prestanka. Mnogo dobre muzike, ljudi, alkohola i droge vrti se u ritmu koji je užasno teško pratiti. Kako to finansiraju, ni policija ne zna...“- objašnjava Slavonka Petra, koja je stigla s dečkom i dvojicom njegovih prijatelja. I namerava da ostane nedelju dana.
Čudi se zagrebački reporter: „ Mlade u Beogradu više ništa ne može uznemiriti. Žive iz dana u dan, većina ih nema posao, ali uspevaju nekako namaći pare za izlaske. Spava se posle podne, a ostatak dana i noći provodi se u urnebesnoj zabavi. Po mom mišljenju, film „Munje“ prava je slika Beograda.“
Britanski „Sandej tajms“ poslao je šestoricu reportera da naprave top-listu svetskih mesta za izlaske. „ Šest najboljih noći“ nasov je višemesečnog istraživanja iz oktobra prošle godine. I lista, u kojoj je nebitan raspored – Milano, Pariz, Amsterdam, Berlin, Beograd i Njujork.
Tom Poper javlja se iz srpske prestonice: „ Čak ni bake ni deca ne propuštaju hepiauer ovde. Kako se smrkn, čitave porodice popunjavaju bašte kafića u Knez Mihailovoj ulici. Obiluje pabovima svuda, kao i u obližnjim ulicama, poput Obilićevog venca.“
A, tek hrana. Poper je odlučio da se prepusti čarima grešne kuhinje. Piše : „ Srbi vole roštilj. Ima ga na svakom ćošku. Samo pratite svoj nos, i uživajte...“
Za one klasičnije preporučuje Skadarliju. Nezaboravnu. : „- Vreme je da odemo u moderniji deo grada. Strahinića bana je beogradksa najdinamičnija ulica. Žurka ne prestaje na mnogobrojnim splavovima na Savi, ali tu je i noćna institucija – klub „ Andergraund“ u katakombama Kalemegdanske tvrđave“ – razdragano javlja britanski novinar. „ Njujork tajms“ piše samo o Beogradu. Savetuje Amerikancima da ovo nikako ne propuste. Šervud govori o „ neverovatnom spoju ciganskih bendova, elektronskog miksa, rokenrola i potpuno osobenog srpskog hibrida poznatog kao turbo-folk“. Na kraju, dopisnik „ Njujork tajmsa“ daje i svoje vrlo jasne predloge:
Za jelo: „ Dača“, „ Zaplet“ i „ Tri beka“
Za piće: „ Ben Akiba“, „ Udruženje svetskih putnika“ i „ Idiot“,
Za igru: „ splavovi, „ Egzajl“, „ Andergraund“
Za rok: „Akademija“, SKC
Za razgledanje: „ Kalemegdan i Muzej savremene umetnosti...
Ono što njujorški list posebno ističe, ipak je – opušteni dnevni život Toliko različit od vesti koje svakodnevno stižu iz Srbije. Kao što je skaut Mančester Junajteda našem novinaru Mirku Markoviču prilikom prvog dolaska u Srbiju rekao : „ Da kod nas u Engleskoj ovoliko sedimo po pabovima, propali bismo za šest meseci.“
Šolak Mladen 06/07
Monday, March 31, 2008
Započnimo novi dan i novu radnu nedelju sa osmehom na licu!!
BEOGRAD NON-STOP
Beograd i Srbija na svetskoj mapi medju glavnim destinacijama za lud i nezaboravan provod. Kako vidimo sami sebe, koja su kultna mesta i osobenosti „žurke zvane Srbija“
Dan je....
NA STOLU topli nes, kratki sa mlekom, dve kisele... Japijevcu u odelima ispijaju svoja pića, telefoni pište. Za stolom pored – troje studenata razmenjuje skripte...Konobari raznose pune ajncere, a pred ulazom još dva para čekaju mesto. Kadar, doskora rezervisan za francuske i italijanske trgove, preselio se u naš glavni grad. I dok je u većini evropskih metropola precizirana satnica za predah, ručak izakusku – u Beogradu se „ aperitivski špic“ proteže celog dana.
ŠPIC CELOG DANA
Lokalni likovi i poneko iz unutrašnjosti brzo su kratku stanku bez obzira na vreme usvojili kao naviku, ali gosti sa stranim pasošima ovakve prizore beleže među prve utiske o srpskoj prestonici. Grad etiketiran tranzicijom tako razbija svaku iluziju da je u njemu dosadno, mrtvo, siromašno....
I mada se većina Beograđana pita ko to troši novac u tim lokalima i kada ih zaradjuje kada ih neprestano puni, strance to, naravno, ne zanima....Važno da je jeftino, puno, ugladjeno. Tako je i potez Obilićev venac - Kosovska – Nušićeva postao ozbiljna konkuracnija dorćolskoj dolini. Mahom meštanima i zaposlenima iz kraja, ali i putnicima namerniciima. U ovim se lokalima toče litre kafe u svakom satu, a gotovo da nema nijednog koji nema ponudu da se ponese.
- Nema pauze – „ jada“ se Deki, mladjani konobar iz lokala , čija je bašta odmah uz TC „ Milenijum“. – Danju je potpuna udnica, a noću još gore. Iz kupovine svraćaju ulickane dame, iz šetnji klinke i devojčurci, a na pivo skoknu sve generacije. Ne smeta im ni glasna muzika.
A na pitanje kad je „ najžešća“ gužva – Deki nema odgovor. „ Pije se celog dana. I radni i neradni – dodaje.
Noć je ...
„Večeras je akcija, brate, u „ Plastiku“ – zakazuje „ zezanje“ tipični beogradski dvadesetogodišnjak. – „Dolazi nam neki di-džej iz sveta, pojma nemam koji, ali biće haos“!
-„ Možda bude smaranje. Otkud, znaš da će biti dobro?“ – pita, valjda, drugar.
- „ „Ma brate nema greške. Kad god sam otišao, jedva sam se doukao do kuće.“ – više je nego jasan odgovor o kvalitetu provoda u ovom klubu.
-„ Gde si večeras?“ pitanje je koje svakog petka, već oko podneva, počinje da kruži Beogradom. Najviše medju onima koji tek što su zagazili u treću deceniju života, mada je i kod starijih neminovno. Završetak radne nedelje proslave u bučnoj muzici noćnih klubova – haus, trens, tehno...Kafanska svirka ne zaostaje – ni za pedalj.
Decibeli i u zoru
I stranci koji posete prestonicu zadivljeni su beogradskim noćima. Nadisani klupskog mirisa duvanskog dima, koji se na zapadu može sresti isto kao i indijanska vatra, pričaju da ovde dosada – ne postoji. Jedino su neodlučni kada je u pitanju strana reke. Na levoj obali leti čekaju „ Saund“, „ Fristajler“, svake sezone pod mostom „ Povetarac“ i „Brodarac“, a prema „ Jugi“ večiti poredak narodnjaka – „ Hrabro srce“, „Prestiž“, „Akapulko“....
Iskusniji „kafanjerosi“ biraju početak sedmice – probrna mesta. Provod je garantovan u nekoj od kafana u Zemunu. Iskonski zov harmonike i tamburaša priziva u „ Reku“, ženski restoran „ Ona , a ne neka druga“, „ Burence“, „ Kolebu“ , „ Kajak“, „Kod kapetana“, „ Šaran“, „ Galeb“... U njima se dobro jede, još bolje pije, posle čega se uglavnom – peva!
A posle toga se, kažu, najbolje – spava!
Šolak Mladen 06/07
Beograd i Srbija na svetskoj mapi medju glavnim destinacijama za lud i nezaboravan provod. Kako vidimo sami sebe, koja su kultna mesta i osobenosti „žurke zvane Srbija“
Dan je....
NA STOLU topli nes, kratki sa mlekom, dve kisele... Japijevcu u odelima ispijaju svoja pića, telefoni pište. Za stolom pored – troje studenata razmenjuje skripte...Konobari raznose pune ajncere, a pred ulazom još dva para čekaju mesto. Kadar, doskora rezervisan za francuske i italijanske trgove, preselio se u naš glavni grad. I dok je u većini evropskih metropola precizirana satnica za predah, ručak izakusku – u Beogradu se „ aperitivski špic“ proteže celog dana.
ŠPIC CELOG DANA
Lokalni likovi i poneko iz unutrašnjosti brzo su kratku stanku bez obzira na vreme usvojili kao naviku, ali gosti sa stranim pasošima ovakve prizore beleže među prve utiske o srpskoj prestonici. Grad etiketiran tranzicijom tako razbija svaku iluziju da je u njemu dosadno, mrtvo, siromašno....
I mada se većina Beograđana pita ko to troši novac u tim lokalima i kada ih zaradjuje kada ih neprestano puni, strance to, naravno, ne zanima....Važno da je jeftino, puno, ugladjeno. Tako je i potez Obilićev venac - Kosovska – Nušićeva postao ozbiljna konkuracnija dorćolskoj dolini. Mahom meštanima i zaposlenima iz kraja, ali i putnicima namerniciima. U ovim se lokalima toče litre kafe u svakom satu, a gotovo da nema nijednog koji nema ponudu da se ponese.
- Nema pauze – „ jada“ se Deki, mladjani konobar iz lokala , čija je bašta odmah uz TC „ Milenijum“. – Danju je potpuna udnica, a noću još gore. Iz kupovine svraćaju ulickane dame, iz šetnji klinke i devojčurci, a na pivo skoknu sve generacije. Ne smeta im ni glasna muzika.
A na pitanje kad je „ najžešća“ gužva – Deki nema odgovor. „ Pije se celog dana. I radni i neradni – dodaje.
Noć je ...
„Večeras je akcija, brate, u „ Plastiku“ – zakazuje „ zezanje“ tipični beogradski dvadesetogodišnjak. – „Dolazi nam neki di-džej iz sveta, pojma nemam koji, ali biće haos“!
-„ Možda bude smaranje. Otkud, znaš da će biti dobro?“ – pita, valjda, drugar.
- „ „Ma brate nema greške. Kad god sam otišao, jedva sam se doukao do kuće.“ – više je nego jasan odgovor o kvalitetu provoda u ovom klubu.
-„ Gde si večeras?“ pitanje je koje svakog petka, već oko podneva, počinje da kruži Beogradom. Najviše medju onima koji tek što su zagazili u treću deceniju života, mada je i kod starijih neminovno. Završetak radne nedelje proslave u bučnoj muzici noćnih klubova – haus, trens, tehno...Kafanska svirka ne zaostaje – ni za pedalj.
Decibeli i u zoru
I stranci koji posete prestonicu zadivljeni su beogradskim noćima. Nadisani klupskog mirisa duvanskog dima, koji se na zapadu može sresti isto kao i indijanska vatra, pričaju da ovde dosada – ne postoji. Jedino su neodlučni kada je u pitanju strana reke. Na levoj obali leti čekaju „ Saund“, „ Fristajler“, svake sezone pod mostom „ Povetarac“ i „Brodarac“, a prema „ Jugi“ večiti poredak narodnjaka – „ Hrabro srce“, „Prestiž“, „Akapulko“....
Iskusniji „kafanjerosi“ biraju početak sedmice – probrna mesta. Provod je garantovan u nekoj od kafana u Zemunu. Iskonski zov harmonike i tamburaša priziva u „ Reku“, ženski restoran „ Ona , a ne neka druga“, „ Burence“, „ Kolebu“ , „ Kajak“, „Kod kapetana“, „ Šaran“, „ Galeb“... U njima se dobro jede, još bolje pije, posle čega se uglavnom – peva!
A posle toga se, kažu, najbolje – spava!
Šolak Mladen 06/07
Saturday, March 29, 2008
Nova nedelja može početi zanimljivo...sledite naše predloge!!
PONEDELJAK
31. mart
-KULTURA-
20.00
BEOGRADSKO DRAMSKO POZORIŠTE – „Delirijum tremens“
20.00
JUGOSLOVENSKO DRAMSKO POZORIŠTE – „Don Kristo“
20.00
ZVEZDARA TEATAR – “Dobro došli u Srbiju”
20.30
TEATAR “BOJAN STUPICA” – “Buba u uhu”
-PREMIJERE-
18.00
GALERIJA SANU – Milica Lazović (sopran), Miloš Đuričić (bas) I Zarifa Alizade (klavir)
20.00
GALERIJA “ARTGET” – Koncert studenata violončela FMU u Beogradu! Klasa prof. Dragana Đorđevića
-MUZIKA-
19.30
MADLENIANUM – “Travijata” opera Đuzepea Verdija
20.00
NARODNO POZORIŠTE – Gala koncert pobednika takmičenja Muzičke omladine
20.00
SKC – Ana Kokir, klavirski koncert.
Program: Bah, Ravel I Šuman
-NOĆNI PROVOD-
22.00
KLUB “FEST” – Domaća muzika – “Diskont veče”
22.30
SKC – “Stormy Monday”, Pera Joe Blues Band
23.00
SPLAV “AKAPULKO” – Mega miks bend, živa svirka
23.00
MISTIQUE – “Veče poznatih” – DJ Dule
23.30
STEFAN BRAUN – Humanitarno veče – veče poznatih
31. mart
-KULTURA-
20.00
BEOGRADSKO DRAMSKO POZORIŠTE – „Delirijum tremens“
20.00
JUGOSLOVENSKO DRAMSKO POZORIŠTE – „Don Kristo“
20.00
ZVEZDARA TEATAR – “Dobro došli u Srbiju”
20.30
TEATAR “BOJAN STUPICA” – “Buba u uhu”
-PREMIJERE-
18.00
GALERIJA SANU – Milica Lazović (sopran), Miloš Đuričić (bas) I Zarifa Alizade (klavir)
20.00
GALERIJA “ARTGET” – Koncert studenata violončela FMU u Beogradu! Klasa prof. Dragana Đorđevića
-MUZIKA-
19.30
MADLENIANUM – “Travijata” opera Đuzepea Verdija
20.00
NARODNO POZORIŠTE – Gala koncert pobednika takmičenja Muzičke omladine
20.00
SKC – Ana Kokir, klavirski koncert.
Program: Bah, Ravel I Šuman
-NOĆNI PROVOD-
22.00
KLUB “FEST” – Domaća muzika – “Diskont veče”
22.30
SKC – “Stormy Monday”, Pera Joe Blues Band
23.00
SPLAV “AKAPULKO” – Mega miks bend, živa svirka
23.00
MISTIQUE – “Veče poznatih” – DJ Dule
23.30
STEFAN BRAUN – Humanitarno veče – veče poznatih
Urukalo Andrea 47/07
Ona a ne neka druga ...
Žene na stolovima, strogo dozvoljeno maltretiranje muškaraca, asocijacija je na žensku kafanu u Zemunu. U pitanju je mesto gde dame biraju, i najbolje se provode. Ako želite da budete ''Ona'' bilo bi poželjno da usvojite pravila kafane pri samom ulasku u ovaj fantasticni prostor koji zrači fenomenalnom atmosferom.
Živa muzika, pored odlične atmosfere doprinosi još boljem provodu. Svake večeri nastupa druga grupa mužičara, i isključivo se svira na žičanim instrumentima, i naravno ništa bez one vredne harmonike, koja vas diže na noge, a neke i na sto.
Muškarci preko praga ove popularne kafane ne mogu ući bez ''Nje''.
Jedino što vam treba je rezervacija (koju možete da obavite preko tel. 011-307-66-13), dobro žensko društvo, i spremnost na nezaboravan provod!
Dame, budite deo ''Nje'' i lep provod!!!
Zajmović Mina 31/07
Nedelja-vaš dan!
NEDELJA30. mart
-KULTURA-
19:30
NARODNO POZORIŠTE – „Car Edip“ – tragedija Sofokla
20:00
BEOGRADSKO DRAMSKO POZORIŠTE – „Mala trilogija smrti“
20:00
ZVEZDARA TEATAR – „Lari Tompson“
20:00
„BOŠKO BUHA“ – „Sluga dvaju gospodara“
20:30
TEATAR „BOJAN STUPICA“ – „Hajde da se igramo“
-PREMIJERE-
20.00
GALERIJA „ARTGET“ – Biljana Milovanović – Stefanson (sopran), Ljiljana Milovanović – Jovanović (sopran), Milica Milenković – Staf (klavir)
Program: Vijardo, Sibelijus, Alstrom...
-MUZIKA-
20.00
MADLENIANUM – Koncert Đorđa Balaševića
20.30
NARODNO POZORIŠTE – Koncert Živana Saramandića
Specijalni gost: Milka Stojanović
-NOĆNI ŽIVOT-
23.00
KLUB „VRTOGLAVICA“ – Hard glam heavy rock – DJ David
Urukalo Andrea 47/07
Friday, March 28, 2008
Kuda 28. i 29. marta???
SUBOTA
29. mart
-KULTURA-
19.30
NARODNO POZORIŠTE – “V esele žene vindzorske”
20.00
JDP – “Na dnu”
20.00
ZVEZDARA TEATAR – “Doktor Šuster”
20.00
ATELJE 212 – „Vaginini monolozi“
20.30
TEATAR “BOJAN STUPICA” – “Buba u uhu”
20.30
NARODNO POZORIŠTE – “Tesla ili prilagođavanje anđela”
20.30
BDP – “Zver na Mesecu”
-MUZIKA-
19.30
MADLENIANUM – “Travijata” opera Đuzepea Verdija
19.30
Pozorište na Terazijama – “Neki to vole vruće”, mjuzikl
20.00
MADLENIANUM – Anabel Montesinos iz Španije I Marko Tamajo sa Kube – klasična gitara
20.00
BEOGRADSKA FILHARMONIJA – “Atlas” – Duo kantata, za glas I naratora.
Muzika: Anja Đorđević
Tekst: Marija Stojanović
-NOĆNI ŽIVOT-
22.00
DANGUBA – Plutonia Radioactive rock
23.00
KLUB “VRTOGLAVICA” – Rock, pop, alternative, mainstream…
23.00
XLAGOOM – Behind the mask party ultra grooves special edition! LIVE! Dino Psaras, Shanti Matkin, Deedrah.
23.00
BITEF ART CAFÉ – Loco JetFunk groove LIVE!
23.30
STEFAN BRAUN – Vocal – Disco house – DJ Vlada Stefan Braun
*********************************************
PETAK
28. mart
-Kultura-
19.30
Narodno pozorište – “Kavez / Jesenje cveće” – balet Lidije Pilipenko I M. K. Pjetragale.
20.00
Zvezdara teatar – “Tre sorelle”
20.00
Beogradsko dramsko pozorište – “Plinska svetlost”
20.30
Narodno pozorište – “Ženidba”
20.30
Teatar “Bojan Stupica” – “Hajde da se igramo”
20.30
Beogradsko dramsko pozorište – “Isidorine izohimene”
-PREMIJERE-
19.00
Likovna galerija – “Yupressphoto 2007” – izložba najboljih novinskih fotografija u 2007-oj godini.
-Muzika-
19.30
Pozorište na Terazijama – “Cigani lete u nebo”, mjuzikl
21.00
Kulturni centar Pančevo – Beogradski tango, sekstet “Quintecho”
-NOĆNI PROVOD-
23.00
KLUB “VRTOGLAVICA” – rock, pop, mainstream, alternative….
23.00
BITEF ART CAFÉ – Makao full house LIVE
23.00
XLAGOOM - D-NOX (Progressive House – Minimal Electro – Minimal Techno)
Line up: D-Nox, DJ Marko Vukovic I Lazy Room!
23.30
STEFAN BRAUN – Vocal – disco house by DJ Vlada Stefan Braun
Urukalo Andrea 47/07
Thursday, March 27, 2008
Ponekad reči govore više....
"Небо је над Београдом пространо и високо, променљиво а увек лепо; и за зимских ведрина са њиховом студеном раскоши; и за летњих олуја када се цело претвори у један једини тмурни облак који, гоњен лудим ветром, носи кишу помешану с прашином панонске равнице; и у пролеће кад изгледа да цвате и оно, упоредо са земљом; и у јесен кад отежа од јесењих звезда у ројевима. Увек лепо и богато, као накнада овој чудној вароши за све оно чега у њој нема и утеха због свега што не би требало да буде.
Али највећи раскош тога неба над Београдом, то су сунчеви заласци. У јесен и у лето они су пространи и јарки као пустињске визије, а зими пригушени тмастим облацима и рујним маглама. А у свако доба године врло су чести дани кад се огањ тога сунца које залази у равници, међу рекама под Београдом, одбије чак горе у високој куполи неба, и ту се преломи и проспе као црвен сјај по разасутој вароши. Тада сунчано руменило обоји за тренутак и најзабаченије углове Београда и одблесне у прозорима и оних кућа које иначе слабо обасјава."
O Beogradu napisao: Ivo Andrić, srpski nobelovac
Zajmović Mina 31/07
Da li ste znali?
Evo nekih stvari koje možda niste znali o Beogradu:
Da li ste znali da....?
- ... je Jelisaveta Načić prva žena srpski arhitekta? Njeni glavni radovi su projekti osnovne škole Saborne crkve u Beogradu, i crkva Aleksandra Nevskog. Takođe stepenice kojima se služimo pri prilazu na Kalemegdan, koje su građene za vreme prvih godina 20. veka?
- ... je za prvog narodnog heroja Jugoslavije proglašen Petar Leković, koji je bio kamenorezački radnik, ali se isticao opredeljenošću za socijalnu pravdu i borbom za prava radnika i seljaka?
- ... Čubrina ulica u Beogradu nosi ime po književnom pseudonimu pisca i Njegoševog učitelja Sime Milutinovića Sarajlije?
- ... je jedna od najpoznatijih srpskih slikarki Katarina Ivanović bila prva žena srpski akademik?
- ... je Vuk Stefanović Karadžić pravilo пиши као што говориш preuzeo od nemačkog filologa Johana Kristofa Adelunga i da je ono poznato kao Adelungov princip?
- ... je prvi rektor Beogradskog univerziteta bio hemičar Sima Lozanić?
- ...je imenica доба jedina imenica srednjeg roda u srpskom jeziku koja se u nominativu jednine završava na slovo A?
- ... je prva srpska muzička grupa čiji je spot emitovan na MTV-u Obojeni program( rok grupa iz Novog Sada, osnovana 1980. ) ?
- ... se strah od dugih reči zove хипотомностросесквипедалиофобија?
- ... je jedina žena premijer u srpskoj istoriji bila Milka Planinc?
- ... je srbin Dušan Popov (koji je bio uključen u špijunsku mrežu) bio inspiracija Ijanu Flemingu za lik Džejms Bonda?
- ...je nasjtariji srpski akademik i po godinama i po stažu Ilija Obradović rođen 1911. godine?
- ... je Dunav druga reka u Evropi po veličini?
Zajmović Mina 31/07
Da li ste znali da....?
- ... je Jelisaveta Načić prva žena srpski arhitekta? Njeni glavni radovi su projekti osnovne škole Saborne crkve u Beogradu, i crkva Aleksandra Nevskog. Takođe stepenice kojima se služimo pri prilazu na Kalemegdan, koje su građene za vreme prvih godina 20. veka?
- ... je za prvog narodnog heroja Jugoslavije proglašen Petar Leković, koji je bio kamenorezački radnik, ali se isticao opredeljenošću za socijalnu pravdu i borbom za prava radnika i seljaka?
- ... Čubrina ulica u Beogradu nosi ime po književnom pseudonimu pisca i Njegoševog učitelja Sime Milutinovića Sarajlije?
- ... je jedna od najpoznatijih srpskih slikarki Katarina Ivanović bila prva žena srpski akademik?
- ... je Vuk Stefanović Karadžić pravilo пиши као што говориш preuzeo od nemačkog filologa Johana Kristofa Adelunga i da je ono poznato kao Adelungov princip?
- ... je prvi rektor Beogradskog univerziteta bio hemičar Sima Lozanić?
- ...je imenica доба jedina imenica srednjeg roda u srpskom jeziku koja se u nominativu jednine završava na slovo A?
- ... je prva srpska muzička grupa čiji je spot emitovan na MTV-u Obojeni program( rok grupa iz Novog Sada, osnovana 1980. ) ?
- ... se strah od dugih reči zove хипотомностросесквипедалиофобија?
- ... je jedina žena premijer u srpskoj istoriji bila Milka Planinc?
- ... je srbin Dušan Popov (koji je bio uključen u špijunsku mrežu) bio inspiracija Ijanu Flemingu za lik Džejms Bonda?
- ...je nasjtariji srpski akademik i po godinama i po stažu Ilija Obradović rođen 1911. godine?
- ... je Dunav druga reka u Evropi po veličini?
Zajmović Mina 31/07
Tuesday, March 25, 2008
Idealno mesto za odmor u prirodi
Samo 17 km jugoistočno od centra grada nalazi se ova mala planina Avala. Dobila je ime od arapske reči ''havala'' (vidikovac) . Srpski grad Žrnov razvijao se zahvaljujući rudnom bogatstvu Avale kao ugašenog vulkana. Godine 1934. počela je nova izgradnja Spomenika Neznanom junaku, čiji je autor bio Ivan Meštrović. Glavna asocijacija na spomenutu reč ''Avala'' bio je TV toranj, koji je na žalost srušen u aprilu 1999. Bio je visok 203 m, ali njegova izgradnja je sve izvesnija.
Avalu čini nekoliko ugostiteljskih objekata, takođe mesto gde se možete lepo odmoriti, prošetati, i imati priliku da vidite lep pogled. Za bicikliste ovo mesto je kao stvoreno za njih.
Zajmović Mina 31/07
Život u beogradskim Dvorovima
Oduvek ste se možda pitali kakav je to život u kraljevskim dvorovima? Ko je živeo nekad a ko sad? Prva slika predstavlja Kraljevski Dvor koji je izgradio Kralj Aleksandar I kao i Beli Dvor koji zajedno sa ovim čini dvorski kompleks na Dedinju. Danas u Kraljevskom dvoru živi NJ. K. V . Prestolonaslednik Aleksandar i njegova porodica.
Ova druga slika vam je verovatno poznata. Pomoći ćemo vam. To je zapravo Skupština grada Beograda, gde se takođe nalazi i kabinet Gradonačelnika. Danas Skupština grada Beograda, nekad Stari dvor, izgrađen je po projektu Aleksandra Bugarskog. Godine 1914. postala je Kraljevska Rezidencija dinastije Karađorđević.
U periodu od 2. aprila do 30. oktobra svi koji su zainteresovani imaće priliku da vide kako dvorovi izgledaju. Prijavljivanje se vrši u Turističkom informativnom centru u podzemnom prolazu kod Palate ''Albanije''.
Zajmović Mina 31/07
Nešto kao Empire State Building
Ono što čini New York, Pariz itd. čini i naš grad. Možda nije isto, ali zgrada koju vidite na slici je deo Beograda i predstavlja jednu od prvih asocijacija na Beograd. Po projektu Branka Pešića ova zgrada je izgrađena u srcu grada. Visoka je 100 m i ima 24 sprata, što je možda malo u odnosu na Empire State Building od 102 sprata, ali polako i sigurno i mi napredujemo. U to vreme istog imena i prezimena bio je i gradonačelnik Beograda koji je potpisao povelju položenu u kamen temeljac. Za vreme njegovog mandata 1964-1974 izgrađeno je ''pola Beograda'' - most Gazela, Mostarska petlja, Beograđanka, sportski objekti.Zajmović Mina 31/07
Hram Sv. Save
Pred vama je slika velelepnog Hrama u srpsko-vizantijskom stilu koji se nalazi na vračarskom platou gde su turci 1595. spalili mošti svetog Save. Radovi su nastavljeni 1985. i opet 2000. a spoljni radovi završeni su prošle godine. Trg Svetog Save koji se vidi na slici okružen je Narodnom bibliotekom Srbije, i zgradom Parohijskog doma Hrama.
Zajmović Mina 31/07
Bogatstvo ovog naroda
Ako pogledamo šta čini Beograd, ljudi ili grad, dolazimo do jednog prostog odgovora- jedno bez drugog ne može. Zato ćemo vam ovde predstaviti najviđenije ljude koji su doprineli bogatstvu Beograda.
Kao što vidite, ova slika predstavlja simbol Beograda- Pobednik, spomenik koji je napravljen 1928. Rad je Ivana Meštrovića, i dugačak je 14 m. Ovaj spomenik trebao je da bude postavljen na Terazijama, ali zbog nagosti nije se dopao damama i nekim političkim partijama, pa je zato postavljen na Kalemegdanu, najstarijem i najvećem beogradskom parku. Turci su Kalemegdan osim ''bojnog polja'' zvali i ''fićir bajir'' ili Breg za razmišljanje. Smešten je iznad Ušća zajedno sa beogradskom tvrđavom. Godine 1890. po nacrtima beogradskog arhitekte Emilijana Joksimovića počinje uređivanje i proširivanje parka.Pored spomenika nalaze se i vojni muzej, Paviljon Cvijeta Zuzorić, Rimski bunar, sportski tereni i zoo vrt.
A sada mala kratka istorija Beograda
Na oko 600 godina p. n. e. ovim prostorom su prošla tračko-kimerska i skitska plemena, a u III veku p.n.e. Kelti. Za prisustvo keltskog plemena Skordisci vezuje se nastanak Singidunuma, koji se, kao utvđeno naselje, prvi put pominje 279. godine p.n.e. Prvi deo reči Singi označava okrugli, a dunum utvrđenje ili grad. Moguće je da naziv potiče od imena tračkog plemena Singa, zatečenom, u vreme dolaska Kelta. Nema gotovo nikakvih tragova o tom keltskom gradu, osim što su na lokalitetima Karaburme i Rospi ćuprije pronađene nekropole sa umetnički vrednim predmetima, koje su pripadale ratnicima plemena Skordisci. Znatni keltski kulturni uticaji utkani su u duhovnu kulturu stanovništva Singidunuma, koji su delom preneti i pomešani sa rimskim antičkim kulturnim elementima.
Rim
Rimljani su Beogradom ovladali početkom I veka nove ere i pod njihovom vlašću bio je čitava četiri veka. Vojnici mezijskih legija, čine prvu rimsku vojnu posadu u Singidunumu. Iz tog perioda potiču grobovi u obliku bunara pronađeni na Trgu republike i drugim mestima u gradu. Pored Singidunuma u sastavu rimske imperije bio je i Taurunum, današnji Zemun. Oba grada postaju značajna vojna uporišta na utvrđenoj rimskoj granici - "limesu".Najveći procvat Singidunum doživljava 86. godine, dolaskom Legije IV Flavija. Tada je izgrađeno prvo utvrđenje od kamena na Gornjem gradu, čiji se fragmenti i danas mogu zapaziti. Taj je kastrum bio kvadratnog oblika i obuhvatao je prostor današnjeg Gornjeg grada na Kalemegdanu. Izgled Taurunuma (Zemuna) iz tog vremena je manje poznat i on se verovatno nalazio na mestu današnjeg Donjeg grada. Kao značajniji rimski vojni logor Singidunum je stekao gradska prava u II veku n. e. za vreme cara Hadrijana. Njegov vojnički značaj je porastao još više u III veku, kada je car Aurelije napustio Dakiju a Gornja Mezija dobila nove granice duž desne obale Dunava. Tada je Singidunum središte hrišćanske episkopije. U njemu je nešto kasnije rođen rimski car Jovian Flavie Klaudije.Uz vojni logor, Rimljani su naseljavali veterane svojih legija kako bi još više obezbedili svoju granicu. Tako je vremenom tu nastalo dosta veliko naselje koje je imalo pravolinijsku osnovu, sa ulicama koje se seku pod pravim uglom. Neke osnove ovakvih urbanih elemenata sačuvane su i danas, što se vidi po položaju ulica Uzun Mirkove, Dušanove i Kralja Petra I. Takav pravougaoni oblik sačuvao je i Studentski trg (nekadašnji rimski forum sa termama otkriven pre tridesetak godina).Između Singidunuma i Taurunuma, preko Save, postojao je most koji je spajao ova dva grada i kojim je išao jedan od najznačajnijih rimskih puteva. Tako je Singidunum postao značajna drumska raskrsnica za rimske provincije Meziju, Dakiju, Panoniju i Dalmaciju. Vojni put - Via militaris, koji je išao sa zapada na istok, preko Sirmiuma (Sremska Mitrovica), Singidunuma i Viminacijuma (Kostolac), do Vizanta, bio je zaštićen utvrđenjima. Takvih utvrđenja bilo je i na današnjoj teritoriji Beograda, kao što su bila: Mutatio ad Sehtum (Mali Mokri Lug), Castra Tricornia (Ritopek), Mutatio ad Sehtum Militare (Grocka) i druga. Značajan je bio i put koji je spajao tadašnja rudarska naselja na Avali, Kosmaju i Rudniku. Značajnije tragove materijalne kulture (grobnice, spomenici, skulpture, keramika, novac) nađeni su u mnogim selima beogradske okoline.Podelom rimskog carstva na Istočno i Zapadno 395. godine, tadašnji Singidunum postaje granični grad u sastavu Vizantije. Taj novi položaj grada odredio je njegovu dalju sudbinu, jer on postaje ne samo spona različitih kulturnih uticaja, već pre svega saobraćajni i strategijski ključ Vizantijskog carstva.
Vizantija
Raspad Rimskog carstva bio je praćen najezdom varvarskih naroda: Istočnih Gota, Gepida, Sarmata, Avara, Slovena i drugih. Beograd je zbog svog isturenog položaja na granici - limesu, bio česta meta napada i razaranja. Napadi sa severa preko Panonske nizije, Dunava i Save, bili su tako jaki da ni Singidunum, kao značajno vojno utvđenje, nije mogao da odoli. Tako ga Huni 441. godine zauzimaju i potpuno razaraju. Grad je tada izgubio i dotadašnje rimsko stanovništvo. Posle hunske propasti, grad je 454. godine ponovo u sastavu Vizantije, ali ga ubrzo osvajaju Sarmati, pa zatim i Istočni Goti. Već 488. godine ponovo postaje vizantijski grad.Početkom VI veka (512. godine), vizantijski car Anastasije u njegovu neposrednu okolinu naseljava germanska plemena Herula, da bi ga oni odbranili od ratobornih Gepida. U ruševinama ranijeg rimskog grada, na zapadnoj strani Donjeg grada, nađeni su tragovi materijalne kulture Germana. U vreme vladavine vizantijskog cara Justinijana I, 535. godine, grad je iznova podignut i opasan moćnim bedemima. Tako Singidunum ponovo postaje sjajan i velike hvale dostojan grad. Po svoj prilici grad je po prvi put bio vezan sa Taurunumom na suprotnoj obali.Krajem VI veka, dok su Vizantijci bili zauzeti ratovima po Africi i Aziji, pred zidinama Singidunuma pojavljuju se mongolska plemena Avara, a za njima i prve slovenske grupe. Posle dve opsade Avari i Sloveni osvajaju grad. Brojni su vizantijski istorijski izvori o toj opsadi i konačnoj propasti Singidunuma. Ovom varvarskom najezdom i rušenjem grada, nestao je i naziv Singidunum i više se nikada u istoriji nije pojavio. Tragovi slovenske materijalne kulture tog doba, pronađeni su u Donjem i Gornjem gradu, Zemunu i naseljima Ritopek i Višnjica. To je bio trajniji početak slovenizacije ovoga grada.Oko 630. godine na ovo područje se doseljava srpski živalj. Posle toga, više od dva i po veka nema pomena o njemu. Avarski i slovenski ratnici nisu marili za ovaj grad, jer on više nije imao položaj graničnog utvrđenja. On se tada nalazio unutar šireg prostora Balkanskog poluostrva koji su Sloveni već osvojili. I pored toga, arheološki nalazi ukazuju na kontinuiran život u gradu i njegovoj okolini. Ponovni pomen grada, i to pod slovenskim imenom BEOGRAD (Beli grad - verovatno po zidinama od belog krečnjaka), srećemo tek u IX veku, tačnije 16. aprila 878. godine, u jednom pismu pape Jovana VIII bugarskom knezu Borisu-Mihailu, o smenjivanju beogradskog hrišćanskog episkopa Sergija. Kasnije se taj naziv sreće u različitim varijantama: ALBA GRAECA, GRIECHISCH WEISSENBURG, NANDOR ALBA, NANDOR FEJERVAR, CASTELBIANCO, ALBA BULGARICA.Nekoliko vekova posle prvog pomena Beograda kao slovenskog grada, u njemu se smenjuju razne vojske i osvajači. Do Beogradu su najpre došli Franci koji su pod Karlom Velikim uništili Avare. Na ruševinama Taurunuma osnivaju franačko naselje Malevila, da bi slovenizacijom kasniji naziv bio Zemln (Zemun). Franačku vladavinu zamenjuju Bugari, a njihovu Mađari. Krajem X veka, u vreme velike Samuilove države, Beograd je po ko zna koji put promenio gospodara. Već 1018. godine on ponovo postaje značajna pogranična tvrđava Vizantije. Tokom XI i XII veka, oko Beograda se otimaju suparničke sile: Ugarska, Vizantija i Bugarska.Za to vreme kroz grad prolaze brojni krstaški pohodi na Istok ostavljajući svoj rušilački pečat na njemu. Posle krstaških najezda iz 1096. i 1147. godine, pod vođstvom Fridriha Barbarose 1189. godine kroz Beograd prolazi 190.000 ljudi. Ovaj predvodnik krstaša video je Beograd u ruševinama. Koliko je grad stradao možemo suditi po upoređivanju sa zapisom arapskog geografa i kartografa Idrizija, koji je u opisu "Itinerera carigradskog puta" iz 1154. godine pominje Belgraduk kao dobro naseljenu i živu varoš sa mnogim crkvama.
Srednjevekovni Srpski Beograd
Vizantija
Raspad Rimskog carstva bio je praćen najezdom varvarskih naroda: Istočnih Gota, Gepida, Sarmata, Avara, Slovena i drugih. Beograd je zbog svog isturenog položaja na granici - limesu, bio česta meta napada i razaranja. Napadi sa severa preko Panonske nizije, Dunava i Save, bili su tako jaki da ni Singidunum, kao značajno vojno utvđenje, nije mogao da odoli. Tako ga Huni 441. godine zauzimaju i potpuno razaraju. Grad je tada izgubio i dotadašnje rimsko stanovništvo. Posle hunske propasti, grad je 454. godine ponovo u sastavu Vizantije, ali ga ubrzo osvajaju Sarmati, pa zatim i Istočni Goti. Već 488. godine ponovo postaje vizantijski grad.Početkom VI veka (512. godine), vizantijski car Anastasije u njegovu neposrednu okolinu naseljava germanska plemena Herula, da bi ga oni odbranili od ratobornih Gepida. U ruševinama ranijeg rimskog grada, na zapadnoj strani Donjeg grada, nađeni su tragovi materijalne kulture Germana. U vreme vladavine vizantijskog cara Justinijana I, 535. godine, grad je iznova podignut i opasan moćnim bedemima. Tako Singidunum ponovo postaje sjajan i velike hvale dostojan grad. Po svoj prilici grad je po prvi put bio vezan sa Taurunumom na suprotnoj obali.Krajem VI veka, dok su Vizantijci bili zauzeti ratovima po Africi i Aziji, pred zidinama Singidunuma pojavljuju se mongolska plemena Avara, a za njima i prve slovenske grupe. Posle dve opsade Avari i Sloveni osvajaju grad. Brojni su vizantijski istorijski izvori o toj opsadi i konačnoj propasti Singidunuma. Ovom varvarskom najezdom i rušenjem grada, nestao je i naziv Singidunum i više se nikada u istoriji nije pojavio. Tragovi slovenske materijalne kulture tog doba, pronađeni su u Donjem i Gornjem gradu, Zemunu i naseljima Ritopek i Višnjica. To je bio trajniji početak slovenizacije ovoga grada.Oko 630. godine na ovo područje se doseljava srpski živalj. Posle toga, više od dva i po veka nema pomena o njemu. Avarski i slovenski ratnici nisu marili za ovaj grad, jer on više nije imao položaj graničnog utvrđenja. On se tada nalazio unutar šireg prostora Balkanskog poluostrva koji su Sloveni već osvojili. I pored toga, arheološki nalazi ukazuju na kontinuiran život u gradu i njegovoj okolini. Ponovni pomen grada, i to pod slovenskim imenom BEOGRAD (Beli grad - verovatno po zidinama od belog krečnjaka), srećemo tek u IX veku, tačnije 16. aprila 878. godine, u jednom pismu pape Jovana VIII bugarskom knezu Borisu-Mihailu, o smenjivanju beogradskog hrišćanskog episkopa Sergija. Kasnije se taj naziv sreće u različitim varijantama: ALBA GRAECA, GRIECHISCH WEISSENBURG, NANDOR ALBA, NANDOR FEJERVAR, CASTELBIANCO, ALBA BULGARICA.Nekoliko vekova posle prvog pomena Beograda kao slovenskog grada, u njemu se smenjuju razne vojske i osvajači. Do Beogradu su najpre došli Franci koji su pod Karlom Velikim uništili Avare. Na ruševinama Taurunuma osnivaju franačko naselje Malevila, da bi slovenizacijom kasniji naziv bio Zemln (Zemun). Franačku vladavinu zamenjuju Bugari, a njihovu Mađari. Krajem X veka, u vreme velike Samuilove države, Beograd je po ko zna koji put promenio gospodara. Već 1018. godine on ponovo postaje značajna pogranična tvrđava Vizantije. Tokom XI i XII veka, oko Beograda se otimaju suparničke sile: Ugarska, Vizantija i Bugarska.Za to vreme kroz grad prolaze brojni krstaški pohodi na Istok ostavljajući svoj rušilački pečat na njemu. Posle krstaških najezda iz 1096. i 1147. godine, pod vođstvom Fridriha Barbarose 1189. godine kroz Beograd prolazi 190.000 ljudi. Ovaj predvodnik krstaša video je Beograd u ruševinama. Koliko je grad stradao možemo suditi po upoređivanju sa zapisom arapskog geografa i kartografa Idrizija, koji je u opisu "Itinerera carigradskog puta" iz 1154. godine pominje Belgraduk kao dobro naseljenu i živu varoš sa mnogim crkvama.
Srednjevekovni Srpski Beograd
Srpska vladavina Beogradom počinje 1284. godine, kada srpski kralj Dragutin kao zet i vazal mađarskog kralja Ladislava IV dobija na upravu Mačvu sa Beogradom. To je bio period intenzivnog naseljavanja srpskog življa i jačanja uticaja Srpske pravoslavne crkve. Tu je Dragutin imao svoj dvor. Novosagrađena Saborna crkva, bila je oličenje snage i bogatstva mlade srpske države. Smrću kralja Dragutina na presto dolazi njegov brat Milutin, koji kratko vreme vlada Beogradom, jer grad, 1319. godine, osvajaju i do temelja ruše Mađari. Porušeni i zapusteli grad postaje pogranična baza ugarskom odupiranju širenju srpske države sa juga, u vreme cara Dušana. U takvom stanju Beograd dočekuje XV vek, kada na istorijsku scenu Evrope stupaju Turci, nova velika osvajačka sila.U želji da se što spremnije odupru turskoj najezdi i na Savi i Dunavu imaju jako uporište, Mađari dozvoljavaju izgradnju Beograda za vreme despota Stefana Lazarevića. On je Beogradom vladao od 1403. do 1427. godine, i to je vreme pravog procvata grada. Beograd je ne samo prestonica srpske države, već i najvažniji privredni, kulturni i verski centar. Grade se: Mitropolitska crkva, nova tvrđava (citadela), despotov dvorac, bolnica i biblioteka. Trgovci dobijaju povlastice i dolaze bogati i sposobni ljudi, koji doprinose prosperitetu grada. Pretpostavlja se da je grad tada mogao brojati 40-50 hiljada žitelja.Despotov naslednik Đurađ Branković, bio je prinuđen da grad preda Mađarima, a on po ugledu na Beogradsku, podiže Smederevsku tvrđavu. U vreme stogodišnje ugarske vladavine izmenjena je celokupna struktura stanovništva i izgled samog grada. Grad počinje naglo da stagnira, a potisnuto srpsko stanovništvo živelo je u predgrađu i njemu nije bio dostupan Gornji grad. Ugarski kralj Sigismund sve više naseljava mađarsko stanovništvo i širi uticaj katoličke crkve.
Oslobodjenje Beograda
Oslobodjenje Beograda
Buđenje nacionalne svesti i događaji oko seče knezova doveli su do podizanja Prvog srpskog ustanka 1804. godine. Ustanak pod vođstvom Karađorđa imao je od samog početka za cilj i oslobađanje Beograda. Posle dve godine borbi, grad je osvojen 1807. godine. Karađorđe je beogradsku varoš osvojio 1806, a Beogradsku tvrđavu 1807 godine. Oko 25.000 srpskih ustanika pod vođstvom Karađorđa Petrovića grad je zateklo u ruševinama. On postaje prestonica tek oslobođenog dela Srbije i simbol slobodarskih tradicija njenog stanovništva. Po obnovi on postaje i značajan privredni, trgovački i kulturni centar. U njemu je već 1807. godine zasedao Praviteljstvujušći sovjet (srpska vlada), a od 1811. godine tu se nalaze i prva ministarstva. Iz Vojvodine i drugih krajeva dolaze viđeniji ljudi i intelektualci, među kojima Sima Milutinović i Dositej Obradović, koji je 1808. godine osnovao prvu Veliku školu.Dinamičan razvoj Beograda prekinut je turskim osvajanjem 1813. godine, a represalije koje su usledile dovele su do ustanka 1815. godine. Vođa ustanka, knez Miloš Obrenović, uspeo je da unese više diplomatije u odnose sa Turcima. On u Beograd, uz određene povlastice, sve više naseljava srpski živalj sa juga, pa Turci, gotovo u bescenje, počinju da prodaju imanja i kuće. Turci su zadržali tvrđavu, dok je varoš pripala Srbima. U gradu se podižu prvi značajni objekti: Konak kneginje Ljubice, Saborna crkva, dvorski kompleks u Topčideru... Sem svoje privredne funkcije Beograd je postao i značajno kulturno središte. Iz Kragujevca 1835. godine je preneta štamparija i počele su da izlaze "Novine srpske". Otvorena je Bogoslovija, prva gimnazija i grad postaje utočište brojnih kulturnih stvaralaca tog vremena poput: Vuka Karadžića, Sterije Popovića, Joakima Vujića, Dimitrija Davidovića i drugih.Prisustvo turske vojske u tvrđavi sputavalo je razvoj Beograda. Međutim, događaji oko ubistva jednog srpskog dečaka na poznatoj Čukur česmi, kada je došlo do bombardovanja beogradske varoši, bivaju povod da se počne pregovarati oko definitivnog odlaska turske vojske iz srpskih gradova. Posle vladavine od 346 godina, Turci 18. aprila 1867. godine definitivno napuštaju Beograd. Beograd je postao slobodan simboličnom predajom ključeva kada su i turske vojničke straže zamenjene srpskim vojnicima, a pored zastave Turske podignuta je i zastava Srbije. Knez Mihailo Obrenović preseljeva u Beograd prestonicu iz Kragujevca.To je bio novi podsticaj bržem privrednom i kulturnom razvoju grada. U drugoj polovini XIX veka izvršena je i njegova urbanistička i ostala evropeizacija. Centralni položaj imala je ulica Kneza Mihaila, najkraća veza između tvrđave i varoši. Ona ubrzo postaje i najvažniji trgovačko poslovni centar, kakvu je ulogu i danas zadržala. Stare zanate zamenjuje industrija, a trgovinu i saobraćaj pospešuje izgradnja pruge Beograd-Niš 1884. Grad dobija struju, tramvaj, parobrodsko društvo i značajne naučno kulturne ustanove (Velika škola 1863, Narodno pozorište 1869...).
Prestonica Srbije i Jugoslavije
Prestonica Srbije i Jugoslavije
Započeta intenzivna izgradnja Beograda po njegovom definitivnom oslobođenju od Turaka, nastavljena je i u prvim godinama XX veka. Izgradnja Železničke stanice i Pristaništa na Savi dovode do premeštanja težišta grada i raniji tursko-istočnjački deo zvani Dorćol počinje da gubi od svog značaja. Ipak, smetnju daljem razvoju predstavljala je činjenica da je Beograd bio pogranični grad prema Austriji i predstavljao je prepreku njenoj osvajačkoj politici prema Balkanu.U planovima austrijskog i nemačkog prodiranja na Balkan tražen je povod da se vojno napadne Srbija. Nađen je u atentatu u Sarajevu, 28. juna 1914. godine na austro-ugarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda. Ultimatumom, a potom i napadom na Srbiju otpočeo je Prvi svetski rat. Tokom četvoromesečnog bombardovanja prethodnice austrijske vojske ušle su u Beograd 2. decembra 1914. godine, ali u njemu ostaju samo do 15. decembra. Okupator se morao povući zbog osnažene pozicije Srbije posle pobede u Kolubarskoj bici. Novi napad je usledio između 6. i 7. oktobra 1915. godine, pod vođstvom feldmaršala Mekenzena i trajao je punih 7 dana i 7 noći. I pored 9731 ranjenog i mrtvog vojnika, austrijska vojska je uspela da uđe u grad. Agonija Beograda trajala je tri godine. Probojem Solunskog fronta Srpska vojska i delovi savezničke vojske oslobodili su Beograd 1. novembra 1918. godine. Tokom Prvog svetskog rata, Srbija je izgubila 28% celokupnog stanovništva, a Beograd je među gradovima koji su najviše stradali.Odmah po oslobođenju Beograd je postao prestonica novostvorene Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, što mu je dalo još veći impuls za bržu izgradnju. Uvećan za Zemun, Beograd prestaje da bude pogranični grad i brzo se razvija. Osim naglog širenja prema Avali, Košutnjaku, Čukarici i Dunavu, i unutar starog gradskog jezgra podignut je veliki broj objekata i građevina, čime Beograd dobija oblike evropskog grada. Ali, posle ubistva kralja Aleksandra I Karađorđevića, jačale su snage koje su iskazivale sve veće simpatije za nosioce novog svetskog poretka - Hitlera i Musolinija. To je rezultiralo pristupanjem Trojnom paktu 25. marta 1941. godine, da bi dva dana kasnije došlo do državnog udara, smenjivanja Vlade i velikih narodnih demonstracija.Samo nekoliko dana posle toga Beograd je postao meta strahovitih bombardovanja i razaranja. U naletu nemačke avijacije 6. i 7. aprila 1941. godine na slobodan grad, od bombardovanja je poginulo 2274 lica, a broj ranjenih je bio nekoliko puta veći. Lakše ili teže je oštećeno nekoliko hiljada zgrada, a od kulturno-istorijskih spomenika potpuno je spaljena Narodna biblioteka. Bio je to uvod u četvorogodišnji život grada pod okupacijom. Nemačke jedinice su ušle u Beograd bez ikakvog otpora 12. aprila 1941. godine. Uz sve progone i patnje koje su nanosili nemački okupatori, građani Beograda su morali da podnesu i znatne žrtve zbog savezničkog bombardovanja posebno u proleće i jesen 1944. godine. Porušeni su bili mnogi objekti, stambene zgrade, srušeni svi mostovi na Savi i Dunavu, a život je izgubilo oko 1160 građana. Tokom Drugog svetskog rata Beograd je izgubio oko 50.000 stanovnika i pretrpeo neprocenjive štete i razaranja. Beograd su oslobodile jedinice Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije i Crvene armije 20. oktobra 1944. godine.Nove komunističke vlasti hapse i likvidiraju političke protivnike, a beogradsku omladinu mobilišu za odlazak na Sremski front. Uprkos ogromnim razaranjima i opštoj nemaštini, Beograd je lagano počeo da se oporavlja od teških posledica rata i okupacije. Obnavljaju se porušeni privredni objekti i grade novi, naročito industrijski kapaciteti (pre svega u oblasti metalne, hemijske i elektro industrije), razvija se saobraćaj, obnavljaju se i proširuju kulturne i prosvetne institucije. Na političkom planu, donošenjem Deklaracije o proglašenju FNRJ kao savezne države republičkog oblika, 29. novembra 1945. godine, ukinut je monarhijski oblik vladavine u Jugoslaviji i zvanično započela komunistička vladavina Josipa Broza Tita. Proglašenjem Ustava FNRJ 31. januara 1946. godine, ustanovljena je socijalistička državna zajednica jugoslovenskih naroda i započela nacionalizacija imovine predratnih industrijalaca.Zahvaljujući specifičnoj politici Jugoslavije pod vođstvom Josipa Broza, Beograd je postao značajan međunarodni, politički, kulturni, sportski i privredni centar. U njemu su održani važni međunarodni skupovi: Prva konferencija šefova i vlada nesvrstanih zemalja, 1961. godine, zatim Konferencija o evropskoj bezbednosti i saradnji (KEBS), Konferencija UNESKA, Godišnja skupština banke i Međunarodnog monetarnog fonda, Šesti UNKTAD, kao i niz kulturnih, sportskih i drugih manifestacija.Da na unutrašnjem planu ima problema pokazali su studentski nemiri 1968. godine (usmereni protiv nerealnih socijalnih razlika i samovolje birokratskog aparata), a zatim i nacionalni momenat 1974. godine. Donošenjem Ustava iste godine država je krenula putem konfederacije. Nerešeni nacionalni, etnički, politički, ekonomski i drugi problemi u zemlji, doveli su do raspada Jugoslavije 1991. čime je okončan najduži period mira na Balkanu u XX veku. Od 1992. godine Beograd je prestonica SR Jugoslavije, koju čine Republika Srbija i Republika Crna Gora, od marta 2002. Beograd je bio glavni grad Državne zajednice Srbija i Crna Gora. A posle majskog referenduma u Crnoj Gori iz 2006-e predstavljaglavni grad Republike Srbije.
Zajmović Mina 31/07
Šolak Mladen 06/07
Subscribe to:
Posts (Atom)